Một báo cáo sơ bộ do Cục Điều tra Tai nạn Hàng không Ấn Độ (AAIB) công bố hôm 11/7 khẳng định rằng công tắc nhiên liệu của cả hai động cơ Boeing 787 đã bất ngờ bị chuyển từ vị trí hoạt động sang chế độ ngắt. Hai công tắc này thay đổi chỉ trong vòng khoảng 1 giây, ngay sau khi máy bay cất cánh từ sân bay Ahmedabad, dẫn đến mất lực đẩy và lao nhanh xuống đất.
Những gì bản ghi âm buồng lái tiết lộ
Trong lúc các công tắc đã được gạt, một phi công đã hỏi người còn lại: “Tại sao anh lại ngắt nhiên liệu?”
Phi công kia trả lời rằng anh không thực hiện thao tác đó.
Sau đó, hai công tắc được bật trở lại nhưng đã quá muộn. Một trong hai phi công còn phát tín hiệu khẩn cấp “Mayday”, trong khi máy bay tiếp tục mất độ cao và rơi xuống ngay sau đó.
Cơ trưởng hoặc cơ phó vô tình thao tác?
Báo Wall Street Journal dẫn lời một số quan chức Mỹ cho rằng cơ trưởng có thể đã gạt công tắc nhiên liệu sang chế độ “cut-off” ngay sau khi máy bay rời khỏi đường băng.
Cơ trưởng Sumeet Sabharwal có hơn 15.600 giờ bay trải nghiệm, còn cơ phó Clive Kunder có hơn 3.400 giờ bay.
Tuy nhiên, AAIB chưa thể xác định việc này là ngẫu nhiên, vô tình hay cố ý, cũng không đưa ra khẳng định đối với hành động trên.
Khóa bảo vệ công tắc và khả năng gạt nhầm rất thấp
Công tắc kiểm soát nhiên liệu trên Boeing 787 được trang bị khung bảo vệ và cơ chế khóa lò xo nhằm ngăn vô tình di chuyển.
Việc cả hai công tắc bị gạt gần như cùng lúc là điều cực kỳ khó xảy ra, theo nhận định của chuyên gia hàng không.
Các cơ quan tham gia kiểm tra và hỗ trợ
Bên cạnh AAIB, FAA (Mỹ) và Boeing đã tham gia đánh giá cấu trúc và cơ chế của công tắc nhiên liệu, kết luận rằng không phát hiện lỗi kỹ thuật nghiêm trọng.
Các chứng chỉ và lệnh kiểm tra cảnh báo từ năm 2018 được xem là mang tính chất “tham khảo”, nhưng không giúp thay đổi nhanh chóng các quy định bảo trì hiện hành .
Thiệt hại và người sống sót
Chuyến bay AI171 khởi hành ngày 12/6 từ Ahmedabad hướng đến London, chở 242 người (230 khách và 12 phi hành đoàn).
Sự cố khiến 241 người trên máy bay thiệt mạng, cùng với 19 người trên mặt đất. Chỉ có một hành khách sống sót.
Điều tra tiếp theo và tranh cãi
Cơ quan AAIB hiện tiếp tục điều tra chính xác ai đã gạt công tắc và với mục đích gì, đồng thời sẽ đưa ra báo cáo cuối cùng trong vòng một năm.
Các nghiệp đoàn phi công cảnh báo rằng công luận đang vội quy kết lỗi cho phi công, trong khi các bằng chứng hiện tại vẫn chưa đủ để xác nhận hành vi cố ý.
Sự kiện cũng làm sống lại cuộc tranh luận về việc lắp camera trong buồng lái, giúp cung cấp thêm dữ liệu trực quan bên cạnh dữ liệu âm thanh hiện có.
Kết luận sơ bộ
| Yếu tố | Thông tin hiện tại |
|---|---|
| Nguyên nhân chính | Công tắc nhiên liệu bị gạt, làm mất động cơ |
| Ai gạt công tắc | Chưa xác định rõ cơ trưởng hay cơ phó |
| Vô tình hay chủ ý | Chưa đủ chứng cứ |
| Lỗi kỹ thuật | Không phát hiện lỗi cơ khí, công tắc có khóa bảo vệ |
| Hỗ trợ chuyên gia | FAA và Boeing tham gia đánh giá |
| Điều tra thêm | AAIB sẽ tiếp tục, báo cuối dự kiến trong 1 năm |
Tổng kết
Vụ tai nạn hàng không thảm khốc của Air India xảy ra chỉ vài giây sau khi cất cánh, do hai công tắc nhiên liệu bị bật sai, khiến cả hai động cơ tắt đột ngột. Dữ liệu từ hộp đen ghi âm buồng lái cho thấy sự nhầm lẫn giữa hai phi công, tuy nhiên không khẳng định được động cơ bị tắt là do hành động chủ ý hay tai nạn thao tác.
Báo cáo sơ bộ mới chỉ đặt ra hướng điều tra rõ ràng, nhưng chưa đưa ra kết luận cuối cùng. Các chuyên gia, hãng Boeing và FAA đều khẳng định các thiết bị không có lỗi cấu tạo.
Vụ việc vẫn đang tiếp diễn, và kết quả cuối cùng nhiều khả năng sẽ hé lộ trong năm sau.
Air Cargo Booking Service from Hanoi to the Philippines
Top 10 sân bay rộng nhất thế giới
Booking tải hàng không từ Việt Nam đi South Carolina, Mỹ
