Vì sao trên cửa sổ máy bay lại có một lỗ nhỏ?
Khi ngồi bên cửa sổ máy bay, bạn dễ thấy một chi tiết lạ: một lỗ nhỏ ở phần dưới của cửa sổ. Rất nhiều hành khách từng thắc mắc về nó. Thực tế, lỗ nhỏ ấy không phải do lỗi sản xuất. Nó được thiết kế có chủ đích, nhằm đảm bảo an toàn cho bạn.
Cấu trúc cơ bản của cửa sổ máy bay
Cửa sổ máy bay không chỉ là một lớp kính. Nó gồm ba lớp:
-
Lớp ngoài cùng, chịu áp lực chính.
-
Lớp giữa, đóng vai trò dự phòng.
-
Lớp trong cùng, nơi bạn chạm vào.
Lỗ nhỏ nằm trên lớp trong cùng. Nó có tên gọi chính thức là “breather hole” hay “bleed hole”.
Chức năng chính của lỗ nhỏ
Công dụng đầu tiên của lỗ nhỏ là cân bằng áp suất. Khi máy bay bay ở độ cao lớn, áp suất bên ngoài rất thấp. Trong khi đó, khoang hành khách được nén lại, duy trì áp suất cao hơn. Nếu không có lỗ nhỏ, lớp kính trong cùng sẽ phải chịu một phần áp lực. Nhưng lỗ nhỏ giúp giải phóng áp suất giữa hai lớp kính trong và ngoài. Vì vậy, lớp kính ngoài cùng sẽ chịu gần như toàn bộ lực chênh lệch. Lớp giữa và trong chỉ đóng vai trò dự phòng. Nhờ đó, cửa sổ sẽ bền hơn, an toàn hơn, tránh nguy cơ vỡ kính bất ngờ.
Giảm tình trạng đọng sương
Ngoài chức năng cân bằng áp suất, lỗ nhỏ còn giúp chống đọng sương. Khi bên trong máy bay ấm áp mà bên ngoài rất lạnh, chênh lệch nhiệt độ lớn xảy ra. Điều đó khiến hơi nước dễ đọng lại trên bề mặt kính. Lỗ nhỏ cho phép một lượng nhỏ không khí lưu thông giữa hai lớp kính. Nhờ vậy, độ ẩm được kiểm soát. Cửa sổ vì thế ít bị mờ, đảm bảo tầm nhìn cho hành khách.
An toàn trong trường hợp khẩn cấp
Giả sử lớp kính ngoài cùng bị hư hỏng, thì lớp giữa sẽ gánh nhiệm vụ chịu áp suất. Khi đó, lỗ nhỏ cho phép áp suất tự điều chỉnh nhanh chóng giữa hai lớp kính còn lại. Điều này giúp ngăn chặn việc cửa sổ bị vỡ thêm do thay đổi áp lực đột ngột. Một thiết kế nhỏ bé, nhưng nó đóng vai trò cực kỳ lớn. Không có lỗ nhỏ ấy, mức độ rủi ro khi bay sẽ tăng đáng kể.
Lỗ nhỏ có làm yếu cửa sổ không?
Câu trả lời là không. Lỗ nhỏ được tính toán rất kỹ càng. Kích thước và vị trí của nó đảm bảo không ảnh hưởng đến độ bền tổng thể. Vật liệu kính dùng cho máy bay cũng rất đặc biệt: vừa chắc chắn, vừa chịu lực tốt. Các hãng máy bay đều phải tuân thủ tiêu chuẩn nghiêm ngặt về thiết kế cửa sổ. Mỗi chi tiết, dù là nhỏ nhất, đều được thử nghiệm kỹ càng.
Một số sự thật thú vị khác
-
Lỗ nhỏ thường có đường kính chỉ khoảng 1 mm.
-
Một số cửa sổ có thêm một màng mỏng che lên lỗ nhỏ, tăng tính thẩm mỹ.
-
Nếu nhìn kỹ, bạn sẽ thấy lỗ luôn nằm gần mép dưới.
Thực tế, cửa sổ máy bay chịu được lực gấp nhiều lần áp suất bình thường. Điều đó nhờ thiết kế thông minh, mà lỗ nhỏ là một phần quan trọng.
Tại sao không thiết kế cửa sổ đơn giản hơn?
Bạn có thể thắc mắc: tại sao không làm cửa sổ một lớp dày? Như vậy có cần lỗ nhỏ nữa không? Thật ra, nếu dùng kính một lớp cực dày, trọng lượng máy bay sẽ tăng lên rất nhiều. Điều đó làm tiêu tốn nhiên liệu hơn, chi phí vận hành cao hơn. Ngoài ra, trong trường hợp kính bị nứt, nếu chỉ có một lớp, nguy hiểm sẽ cực kỳ lớn. Thiết kế nhiều lớp mỏng, có lỗ nhỏ, vừa an toàn, vừa tiết kiệm.
Các tiêu chuẩn sản xuất cửa sổ máy bay
Cửa sổ máy bay phải đáp ứng nhiều tiêu chuẩn khắt khe. Một số tiêu chuẩn điển hình:
-
Khả năng chịu áp suất cực cao.
-
Khả năng chống trầy xước và chịu lực va đập.
-
Độ bền nhiệt tốt, không nứt vỡ khi thay đổi nhiệt độ đột ngột.
Các nhà sản xuất phải tiến hành hàng loạt bài kiểm tra khắt khe. Bao gồm: mô phỏng chuyến bay, thử áp suất cao, thử va đập… Tất cả nhằm đảm bảo rằng, mỗi ô cửa sổ bạn nhìn qua đều an toàn tuyệt đối.
Cửa sổ có hình bầu dục vì sao?
Một chi tiết liên quan khác: cửa sổ máy bay không bao giờ hình vuông. Tất cả đều hình bầu dục hoặc tròn.
Vì sao? Hình vuông tạo ra các điểm yếu tại góc vuông. Khi chịu áp lực lớn, các góc dễ bị nứt vỡ.
Ngược lại, hình bầu dục phân bổ áp suất đều hơn. Đó là lý do, tất cả cửa sổ máy bay đều được bo tròn mềm mại.
Những phát minh nhỏ nhưng cứu sống hàng triệu người
Lỗ nhỏ trên cửa sổ là minh chứng cho điều đó. Một chi tiết bé xíu, nhưng được tính toán cực kỳ kỹ lưỡng. Một lỗ nhỏ, góp phần đảm bảo an toàn cho hàng tỷ chuyến bay. Thiết kế hàng không luôn đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn trọng tối đa. Mỗi chi tiết, mỗi vật liệu, mỗi đường cong… đều có lý do riêng. Không có gì là ngẫu nhiên.
Kết luận
Lần tới khi ngồi gần cửa sổ máy bay, hãy nhìn kỹ lỗ nhỏ ấy. Bạn sẽ biết: nó không chỉ đơn giản là một lỗ thủng. Nó là kết quả của hàng chục năm nghiên cứu. Nó là sự bảo vệ thầm lặng cho bạn trên mỗi hành trình. Một chi tiết nhỏ, một câu chuyện lớn. Một lỗ nhỏ bé, nhưng gánh vác trọng trách rất to lớn.
Xem thêm:
