Vận tải hàng không gián đoạn khi Mỹ siết thuế với bưu kiện nhỏ: Nguy cơ ‘bốc hơi’ 22 tỉ USD
Chính sách mới gây xáo trộn thị trường
Từ ngày 2-5, chính phủ Mỹ chính thức chấm dứt miễn thuế “de minimis” cho bưu kiện nhỏ. Chính sách này từng cho phép hàng hóa dưới 800 USD từ Trung Quốc và Hong Kong vào Mỹ mà không bị đánh thuế. Giờ đây, các kiện hàng này sẽ chịu mức thuế cao hơn. Con số có thể lên đến 120% hoặc 100 USD/kiện hàng.
Từ ngày 1-6, mức thuế này sẽ tăng lên 200 USD/kiện. Chính sách này đã gây xáo trộn mạnh mẽ trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Đặc biệt, ngành vận tải hàng không đang chịu cú sốc đầu tiên. Các hãng bắt đầu điều chỉnh hoặc hủy chuyến bay. Các tuyến Trung Quốc – Mỹ hiện bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Hãng bay hủy chuyến hàng loạt
Các doanh nghiệp vận tải bắt đầu điều chỉnh chiến lược. Cathay Pacific đã thành lập tổ công tác liên phòng ban để đối phó. Họ tìm cách hạn chế gián đoạn trong vận chuyển hàng hóa. Nhiều hãng lớn của Trung Quốc cũng có động thái tương tự.
Air China, China Cargo Airlines và China Southern Airlines đều có kế hoạch hủy chuyến. Sự thay đổi này không chỉ ảnh hưởng hãng bay mà còn cả chuỗi cung ứng. Hàng triệu kiện hàng giờ đây phải đi đường khác hoặc chịu chi phí tăng mạnh.
Dự báo thiệt hại lên đến 22 tỉ USD
Theo công ty tư vấn Cirrus Global Advisors, thiệt hại có thể lên đến 22 tỉ USD. Con số này được tính trong 3 năm tới. Việc Mỹ siết thuế bưu kiện nhỏ sẽ gây suy giảm doanh thu trầm trọng. Nhiều hãng vận chuyển đang mất niềm tin vào thị trường Mỹ.
Báo cáo của Cirrus cho thấy số máy bay vận tải hoạt động đã giảm. Tuần này, trung bình giảm 5,2 chiếc so với tuần trước. Nếu xu hướng này tiếp diễn, công suất toàn tuyến sẽ sụt giảm. Ngành vận tải hàng không đang chịu áp lực lớn nhất trong thập kỷ.
Thương mại điện tử bị ảnh hưởng nặng nề
Hàng hóa trên tuyến Trung Quốc – Mỹ chủ yếu đến từ thương mại điện tử. Các nền tảng như Temu và Shein phụ thuộc hoàn toàn vào vận chuyển hàng không. Ước tính 50% lượng hàng tuyến này là từ thương mại điện tử.
Theo ông Derek Lossing, sáng lập Cirrus Global Advisors, hơn 80% nhu cầu có thể biến mất. Các hãng bay buộc phải bố trí lại đường bay. Khi cầu giảm, giá cước sẽ chịu áp lực lớn. Thị trường vận chuyển sẽ rơi vào thời kỳ cạnh tranh khốc liệt.
Giá cước biến động, hợp đồng ngắn hạn
Trước khi chính sách mới có hiệu lực, giá cước tăng vọt. Nhiều doanh nghiệp tranh thủ nhập hàng gấp. Giá đã từng đạt 4,73 USD/kg giữa tháng 4. Nhưng đến đầu tháng 5, giá cước đã giảm 11%. Mức giá mới là 4,2 USD/kg.
Các hãng vận chuyển đang chuyển sang ký hợp đồng ngắn hạn. Họ muốn giảm thiểu rủi ro từ biến động thị trường. Sự thiếu ổn định trong chính sách thuế khiến tất cả dè chừng. Không ai dám đầu tư dài hạn khi luật thay đổi đột ngột.
Trung Quốc đối phó, Mỹ vẫn im lặng
Theo báo cáo của Nikkei Asia, Trung Quốc đã chủ động đề xuất đàm phán. Tuy nhiên, phía Mỹ chưa có phản hồi rõ ràng. Chính phủ Trung Quốc cho rằng việc siết thuế là hành động không công bằng. Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp Trung Quốc đã có phản ứng nhanh.
Một số công ty đã tăng giá cho người tiêu dùng Mỹ từ cuối tháng 4. Một số khác đang xây dựng kho hàng tại Mỹ. Việc xây kho nội địa giúp tránh thuế nhập khẩu. Đây là chiến lược mới để tiếp cận thị trường Mỹ. Tuy nhiên, chi phí đầu tư là rất lớn.
Temu ‘lách luật’, nhà bán lẻ rút lui
Một số nền tảng thương mại điện tử tìm cách né thuế. Temu được cho là đang thử nghiệm mô hình vận chuyển khác. Thay vì gửi từng kiện nhỏ, họ gộp nhiều kiện hàng thành một lô. Cách làm này vẫn đang được kiểm chứng về mặt pháp lý.
Trong khi đó, một số nhà bán lẻ khác đã quyết định rút khỏi thị trường Mỹ. Chi phí tăng, lợi nhuận giảm khiến họ không còn mặn mà. Người tiêu dùng Mỹ sẽ thấy giá hàng nhập từ Trung Quốc tăng mạnh. Một số mặt hàng thậm chí không còn được bày bán.
Tác động lan rộng đến thương mại toàn cầu
Theo Liên hợp quốc, dòng chảy thương mại quốc tế đang gặp khó khăn. Báo cáo tháng 4 ghi nhận áp lực từ nhiều hướng. Chiến tranh thương mại, xung đột địa chính trị, và nay là chính sách thuế. Các doanh nghiệp toàn cầu buộc phải thích ứng nhanh.
Ông Niall van de Wouw, chuyên gia từ Xeneta, nhận định: “Nếu rút mất nguồn ‘oxy’ từ thương mại điện tử, thị trường sẽ ngộp thở.” Ông cảnh báo tình trạng gián đoạn sẽ kéo dài. Mức độ phục hồi phụ thuộc vào chính sách của Mỹ trong thời gian tới.
Kết luận
Việc Mỹ siết thuế với bưu kiện nhỏ đang tạo ra chấn động lớn. Ngành vận tải hàng không chịu ảnh hưởng ngay lập tức. Hàng loạt chuyến bay bị hủy, doanh thu sụt giảm, giá cước biến động. Thương mại điện tử Trung Quốc cũng lao đao vì lệ thuộc tuyến bay này.
Doanh nghiệp đang phải tính lại chiến lược vận chuyển, xây kho, tăng giá bán. Người tiêu dùng Mỹ sẽ phải trả giá cao hơn. Các hãng bay thì đau đầu với bài toán lợi nhuận. Nếu không có đối thoại sớm giữa Mỹ và Trung Quốc, tổn thất sẽ còn lớn hơn nữa.
Xem thêm:
