THÁCH THỨC MÔI TRƯỜNG & CHUYỂN ĐỔI NHIÊN LIỆU: BÀI TOÁN SỐNG CÒN CỦA NGÀNH HÀNG KHÔNG TOÀN CẦU

Ngành hàng không đang đứng trước một trong những thách thức lớn nhất trong lịch sử phát triển: giảm phát thải khí nhà kính và chuyển đổi sang nhiên liệu bền vững. Khi nhu cầu đi lại bằng đường hàng không tăng mạnh sau đại dịch, áp lực từ môi trường, chính phủ và xã hội buộc các hãng bay phải thay đổi nhanh hơn bao giờ hết.

Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi này không hề dễ dàng.

Ngành hàng không và áp lực phát thải carbon

Theo các tổ chức quốc tế, hàng không hiện chiếm khoảng 2–3% tổng lượng phát thải CO₂ toàn cầu. Con số này có vẻ không quá lớn, nhưng lại tăng nhanh do lưu lượng chuyến bay ngày càng nhiều.

Đặc biệt, phát thải từ hàng không rất khó thay thế vì:

• Máy bay cần mật độ năng lượng cao

• Chưa có nhiều giải pháp công nghệ khả thi để thay thế nhiên liệu hóa thạch

• Thời gian phát triển và chứng nhận công nghệ mới rất dài

Trong bối cảnh đó, ngành hàng không toàn cầu đã cam kết mục tiêu Net Zero vào năm 2050. Đây là mục tiêu tham vọng, đòi hỏi thay đổi toàn diện từ công nghệ, nhiên liệu đến vận hành.

Nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) – Giải pháp then chốt

SAF là gì?

Sustainable Aviation Fuel (SAF) là nhiên liệu hàng không bền vững, được sản xuất từ:

• Sinh khối

• Dầu ăn đã qua sử dụng

• Chất thải nông nghiệp

• Hydro xanh (trong tương lai)

So với nhiên liệu truyền thống, SAF có thể giảm 60–80% lượng phát thải CO₂ trong toàn bộ vòng đời.

Chính vì vậy, SAF được xem là giải pháp khả thi nhất trong ngắn và trung hạn để giảm tác động môi trường của hàng không.

Thách thức lớn nhất: Nguồn cung SAF quá hạn chế

Dù được đánh giá cao, nhưng SAF hiện chỉ chiếm dưới 1% tổng nhiên liệu hàng không toàn cầu. Nguyên nhân chính gồm:

1. Sản lượng thấp

• Công suất sản xuất SAF trên thế giới còn rất hạn chế

• Các nhà máy cần vốn đầu tư lớn và thời gian hoàn vốn dài

2. Chi phí cao

• SAF đắt hơn nhiên liệu truyền thống từ 2–4 lần

• Khi giá nhiên liệu tăng, chi phí vận hành của hãng bay cũng tăng theo

3. Cạnh tranh nguồn nguyên liệu

• SAF sử dụng chung nguồn sinh khối với nhiều ngành khác

• Nguy cơ thiếu nguyên liệu trong tương lai nếu nhu cầu tăng nhanh

Điều này khiến nhiều hãng hàng không dù muốn cũng khó triển khai SAF trên diện rộng.

Tác động trực tiếp đến hãng hàng không và hành khách

Đối với hãng bay

• Chi phí nhiên liệu tăng làm giảm lợi nhuận

• Phải đầu tư thêm vào công nghệ, quy trình và báo cáo môi trường

• Áp lực tuân thủ các quy định ngày càng khắt khe từ châu Âu, Mỹ

Đối với hành khách

• Giá vé có thể tăng trong dài hạn

• Một số tuyến bay ngắn có nguy cơ bị cắt giảm

• Người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến “dấu chân carbon” khi đi máy bay

Các giải pháp song song với SAF

Bên cạnh nhiên liệu bền vững, ngành hàng không đang triển khai nhiều giải pháp khác:

Cải tiến thiết kế máy bay

• Máy bay thế hệ mới tiêu thụ ít nhiên liệu hơn

• Thiết kế cánh, thân máy bay tối ưu khí động học

Tối ưu vận hành

• Rút ngắn đường bay

• Giảm thời gian chờ trên không

• Sử dụng dữ liệu lớn để tối ưu lịch bay

Bù đắp carbon (Carbon Offset)

• Đầu tư trồng rừng

• Mua tín chỉ carbon

• Hợp tác với các dự án môi trường

Tuy nhiên, các giải pháp này chỉ mang tính hỗ trợ, không thể thay thế hoàn toàn việc chuyển đổi nhiên liệu.

Vai trò của chính phủ và chính sách hỗ trợ

Để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi, vai trò của nhà nước là yếu tố then chốt:

• Trợ giá cho SAF

• Miễn giảm thuế cho hãng bay sử dụng nhiên liệu sạch

• Đầu tư nghiên cứu và phát triển công nghệ mới

• Ban hành lộ trình bắt buộc sử dụng SAF

Liên minh châu Âu (EU) đã đi đầu khi yêu cầu tỷ lệ SAF bắt buộc trong nhiên liệu hàng không từ năm 2025 và tăng dần theo thời gian.

Triển vọng tương lai của ngành hàng không xanh

Dù còn nhiều thách thức, nhưng xu hướng hàng không bền vững là không thể đảo ngược. Trong 10–20 năm tới:

• SAF sẽ ngày càng phổ biến hơn

• Công nghệ máy bay mới sẽ dần thương mại hóa

• Hành khách sẽ ưu tiên các hãng bay thân thiện môi trường

Doanh nghiệp nào chậm chuyển đổi sẽ đối mặt với rủi ro tụt hậu, trong khi những đơn vị đi đầu sẽ chiếm lợi thế cạnh tranh dài hạn.

Kết luận

Thách thức môi trường và chuyển đổi nhiên liệu không chỉ là vấn đề của riêng ngành hàng không, mà là bài toán chung của toàn cầu. SAF chính là chìa khóa quan trọng, nhưng để mở cánh cửa hàng không xanh, cần sự chung tay từ hãng bay, chính phủ, doanh nghiệp năng lượng và người tiêu dùng.

Chuyển đổi có thể chậm, chi phí có thể cao, nhưng không chuyển đổi sẽ còn tốn kém hơn rất nhiều trong tương lai.

XEM THÊM

Gửi thực phẩm đi Trung Quốc

HIỂU RÕ CƠ CHẾ PHÂN LUỒNG HẢI QUAN: TỪ LUỒNG XANH ĐẾN LUỒNG ĐỎ

DỊCH VỤ BOOKING TẢI HÀNG KHÔNG TỪ NỘI BÀI ĐẾN LHR