An toàn hàng không luôn là mối quan tâm hàng đầu của nhân loại. Sau mỗi vụ tai nạn thảm khốc, câu hỏi lớn nhất luôn vang lên: làm thế nào để hành khách có thêm cơ hội sống sót? Ba tháng sau vụ rơi máy bay Air India cướp đi sinh mạng của 242 người, hai kỹ sư trẻ đến từ Ấn Độ đã công bố một ý tưởng gây chấn động: trang bị cho máy bay một “áo phao khổng lồ” bằng túi khí, nhằm giảm thiểu thương vong trong các tình huống khẩn cấp.
Ý tưởng táo bạo này không chỉ gây xôn xao dư luận mà còn lọt vào vòng chung kết giải thưởng thiết kế James Dyson danh giá. Liệu đây có phải là bước đột phá trong ngành hàng không, hay chỉ là một giấc mơ viễn tưởng?
Ngày 12/6, chiếc Boeing 787-8 Dreamliner của hãng Air India gặp sự cố chỉ vài chục giây sau khi cất cánh từ sân bay Ahmedabad (Ấn Độ). Máy bay nhanh chóng mất độ cao, lao vào các tòa nhà và phát nổ, khiến toàn bộ 242 người trên khoang thiệt mạng. Điều tra ban đầu cho thấy cả hai công tắc cấp nhiên liệu cho động cơ đều bị tắt, song nguyên nhân vì sao đến nay vẫn chưa được làm rõ.
Thảm kịch này không chỉ gây chấn động Ấn Độ mà còn để lại nỗi ám ảnh sâu sắc với hàng triệu gia đình có người thân thường xuyên đi lại bằng đường hàng không. Chính trong bối cảnh ấy, hai kỹ sư trẻ Eshel Wasim và Dharsan Srinivasan, thuộc Viện Công nghệ và Khoa học Birla (cơ sở Dubai), đã nảy ra ý tưởng về một hệ thống an toàn mới. Họ gọi nó là Rebirth (Tái sinh) – “hệ thống sống sót sau tai nạn vận hành bằng AI đầu tiên”.
Rebirth lấy cảm hứng từ công nghệ túi khí trong ô tô, nhưng được mở rộng ở quy mô khổng lồ.
Cảm biến và trí tuệ nhân tạo (AI) liên tục giám sát độ cao, tốc độ, tình trạng động cơ, hướng bay và các dấu hiệu bất thường.
Nếu phát hiện nguy cơ rơi ở độ cao dưới 900m, AI sẽ kích hoạt hệ thống trong chưa đầy 2 giây.
Hàng loạt túi khí siêu tốc sẽ bung ra từ mũi, bụng và đuôi, tạo thành một lớp kén bảo vệ bao bọc toàn bộ thân máy bay.
Lớp kén này có tác dụng hấp thụ lực va chạm, giảm nguy cơ nổ tung khi tiếp đất và giúp hành khách có thêm cơ hội sống sót.
Ngoài ra, Rebirth còn được thiết kế với nhiều lớp bảo vệ khác:
Động cơ phụ dùng khí nén giúp hãm tốc và giữ thăng bằng nếu động cơ chính không hoạt động.
Chế độ đẩy ngược sẽ tự động kích hoạt nếu còn khả năng vận hành.
Khoang hành khách thông minh với chất lỏng hấp thụ va chạm ở ghế và vách ngăn. Bình thường mềm mại nhưng sẽ cứng lại ngay khi có lực tác động. Giảm chấn thương cho hành khách.
Thoạt nhìn, máy bay khi bung túi khí giống như đang mặc một chiếc “áo phao khổng lồ”. Ôm trọn toàn bộ phần vỏ bên ngoài.
Ứng dụng công nghệ quen thuộc theo cách mới
Túi khí đã chứng minh hiệu quả trong ngành ô tô suốt nhiều thập kỷ. Việc mở rộng nguyên lý này sang hàng không. Là một bước tiến sáng tạo.
AI xử lý nhanh trong tình huống khẩn cấp
Trong những giây sinh tử, con người có thể rơi vào hoảng loạn. AI có khả năng xử lý hàng nghìn tín hiệu tức thì. Đưa ra quyết định chính xác hơn.
Giải quyết khoảng trống an toàn hàng không
Hệ thống an toàn hiện tại chủ yếu tập trung vào phòng ngừa tai nạn. Nhưng khi tai nạn xảy ra, cơ hội sống sót rất mong manh. Rebirth nhắm thẳng vào điểm yếu này.
Dù được đánh giá cao về tính sáng tạo. Dự án Rebirth vẫn phải đối mặt với nhiều hoài nghi:
Trọng lượng và chi phí nhiên liệu: Túi khí khổng lồ và hệ thống AI – cảm biến chắc chắn sẽ làm tăng trọng lượng. Kéo theo chi phí nhiên liệu vốn đã chiếm tới 30% chi phí khai thác của hãng bay.
Độ tin cậy: Không phải kịch bản nào cũng giống nhau. Rơi xuống núi cao, xuống biển hay va chạm ở tốc độ cực lớn đều đặt ra thách thức khác nhau. Túi khí có đủ sức chống lại tất cả không?
Chi phí đầu tư: Tích hợp Rebirth có thể khiến giá mỗi chiếc máy bay tăng thêm hàng chục triệu USD. Câu hỏi là liệu các hãng có sẵn sàng bỏ ra chi phí khổng lồ này?
Pháp lý và trách nhiệm: Nếu hệ thống AI kích hoạt sai, gây nguy hiểm cho hành khách. Ai sẽ chịu trách nhiệm – hãng bay, nhà sản xuất hay nhóm phát minh?
Nhiều chuyên gia hàng không cho rằng Rebirth là một ý tưởng đầy tính nhân văn. Nhưng để triển khai thực tế có thể mất hàng chục năm. Các bước thử nghiệm từ mô phỏng, thu nhỏ, đến máy bay thật cần thời gian, chi phí và sự đồng thuận quốc tế.
Tuy nhiên, giá trị quan trọng nhất của Rebirth chính là tư duy mới. Thay vì chỉ tập trung phòng ngừa, cần phải có phương án cho tình huống xấu nhất – khi tất cả hệ thống đều thất bại.
Một số chuyên gia cũng so sánh Rebirth với các hệ thống an toàn khác:
Ghế phóng trong chiến đấu cơ chỉ áp dụng cho phi công. Không thể cho hàng trăm hành khách.
Cabin tháo rời từng được đề xuất. Nhưng vướng phải bài toán trọng lượng và chi phí.
Hộp đen chống cháy nổ chỉ giúp tìm nguyên nhân sau tai nạn. Chứ không cứu được sinh mạng.
Trong khi đó, Rebirth đặt mục tiêu trực tiếp. Cứu hành khách ngay trong thời khắc sinh tử.
Dự án “áo phao khổng lồ” Rebirth có thể chưa thể trở thành hiện thực trong tương lai gần. Nhưng nó đã mở ra một cuộc thảo luận toàn cầu về an toàn hàng không. Ý tưởng này cho thấy, khoa học công nghệ hoàn toàn có thể tiếp tục tìm kiếm giải pháp. Cho những thảm kịch tưởng chừng không thể tránh khỏi.
Dù vẫn còn nhiều hoài nghi, Rebirth đã thắp lên hy vọng. Ngay cả khi tất cả hệ thống thất bại, con người vẫn xứng đáng có một cơ hội sống. Và biết đâu, một ngày nào đó, những chiếc máy bay được “mặc áo phao khổng lồ”. Sẽ trở thành tiêu chuẩn mới trong ngành hàng không hiện đại.
XEM THÊM:
Bài viết New Chitose Airport (CTS) – Cửa ngõ thiên nhiên & trải nghiệm độc đáo tới Sapporo, Hokkaido
Dịch vụ chuyển phát nhanh trong nước và quốc tế
Dịch vụ vận chuyển đường bộ nội địa
Dịch vụ vận chuyển đường biển
Dịch vụ vận chuyển đường hàng không
Hãy liên hệ ngay với chúng tôi Air Asia Cargo để được hỗ trợ!