Manifest trong Logistics và Vận tải Hàng không
Manifest là một thuật ngữ quan trọng. Nó xuất hiện thường xuyên trong logistics. Đặc biệt phổ biến trong vận tải hàng không. Dù thường gặp, nhiều người vẫn chưa hiểu đúng. Bài viết này sẽ giải thích chi tiết. Nội dung bao gồm khái niệm, vai trò, phân loại, và quy trình xử lý manifest trong thực tế.
Manifest là gì?
Manifest là bản kê khai hàng hóa. Nó liệt kê toàn bộ lô hàng vận chuyển. Mỗi lô có thông tin chi tiết kèm theo. Bao gồm số lượng, khối lượng, đơn vị vận chuyển. Manifest còn thể hiện điểm đến cụ thể. Tài liệu này bắt buộc trong vận chuyển quốc tế.
Trong vận tải hàng không, manifest thường do hãng bay phát hành. Nội dung dựa trên thông tin từ Forwarder. Hoặc từ người gửi hàng cung cấp ban đầu. Tên đầy đủ của manifest là Cargo Manifest hoặc Air Cargo Manifest.
Vai trò của Manifest
Manifest có vai trò pháp lý rõ ràng. Nó là căn cứ khai báo hải quan. Giúp cơ quan kiểm soát hàng hóa vận chuyển. Không có manifest, hàng không thể thông quan. Dưới đây là những vai trò chính:
-
Chứng từ pháp lý: Được hải quan yêu cầu.
-
Thông tin kiểm tra: Xác minh lô hàng thật – khai báo.
-
Thống kê dữ liệu: Giúp hãng bay và kho theo dõi.
-
Hạn chế gian lận: Tránh khai báo sai lệch.
-
Kiểm soát an ninh: Phòng chống vận chuyển hàng cấm.
Phân loại Manifest trong thực tế
Tùy mục đích, manifest có nhiều loại khác nhau. Mỗi loại có thông tin riêng. Dưới đây là các loại phổ biến:
1. Cargo Manifest
Đây là loại thường gặp nhất. Liệt kê tất cả hàng trên chuyến bay. Bao gồm thông tin người gửi, người nhận. Có mã AWB, số kiện, trọng lượng.
2. Crew Manifest
Danh sách phi hành đoàn. Không liên quan hàng hóa. Nhưng vẫn là tài liệu manifest.
3. Passenger Manifest
Liệt kê hành khách trên chuyến bay. Dùng cho các chuyến bay chở người.
4. Consolidated Manifest
Dùng cho hàng gom nhiều shipper. Hãng bay gom nhiều HAWB vào một MAWB. Manifest thể hiện từng lô hàng riêng biệt.
Nội dung của một bản Cargo Manifest
Một manifest tiêu chuẩn thường gồm:
-
Số MAWB (Master Air Waybill)
-
Danh sách các HAWB (House Air Waybill)
-
Tên người gửi, người nhận
-
Mô tả hàng hóa
-
Trọng lượng thực và trọng lượng tính phí
-
Số kiện, số lượng
-
Sân bay đi và đến
-
Hãng bay và số chuyến
-
Số container (nếu có)
-
Ghi chú đặc biệt (nếu cần)
Tùy theo hệ thống, manifest có thể là bản cứng. Hoặc có thể là bản điện tử (e-Manifest).
Manifest điện tử (e-Manifest)
Thế giới ngày nay ưu tiên số hóa. Manifest cũng chuyển sang dạng điện tử. Gọi là e-Manifest. E-manifest gửi trực tiếp đến hải quan. Giúp rút ngắn thời gian thông quan.
Các hãng bay lớn đều hỗ trợ e-manifest. Các phần mềm khai báo tích hợp sẵn tính năng này. Lợi ích của e-manifest bao gồm:
-
Tiết kiệm thời gian xử lý
-
Giảm lỗi do ghi tay
-
Gửi thông tin sớm hơn
-
Dễ dàng lưu trữ và truy xuất
-
Phù hợp với hải quan điện tử
Quy trình khai và nộp manifest
Quy trình này thường có 5 bước chính:
Bước 1: Chuẩn bị thông tin
Người gửi hàng hoặc forwarder gửi dữ liệu. Bao gồm chi tiết lô hàng, người nhận, mã HS, số kiện.
Bước 2: Tổng hợp manifest
Hãng bay tổng hợp thành manifest chính thức. Tách rõ từng shipment theo HAWB.
Bước 3: Nộp cho hải quan
Manifest nộp trước khi hàng đến điểm đến. Thường yêu cầu nộp ít nhất 4-6 giờ.
Bước 4: Phản hồi từ hải quan
Hải quan xác nhận thông tin hợp lệ. Hoặc yêu cầu sửa, bổ sung nếu có sai sót.
Bước 5: Lưu trữ và kiểm tra
Manifest được lưu ít nhất 3-5 năm. Dùng trong thanh tra, kiểm toán nội bộ.
Những lưu ý quan trọng khi xử lý manifest
Việc khai sai manifest rất rủi ro. Dưới đây là một số lưu ý thiết yếu:
-
Không khai thiếu kiện hàng
-
Không ghi sai trọng lượng hoặc mô tả
-
Sử dụng mã HS chính xác
-
Kiểm tra tên người nhận, người gửi cẩn thận
-
Đảm bảo nộp đúng hạn cho hải quan
-
Tuân thủ định dạng chuẩn của hãng bay
Nhiều quốc gia yêu cầu manifest nộp trước chuyến bay. Gọi là “pre-arrival manifest declaration”.
Sự khác nhau giữa Manifest và AWB
Một số người nhầm giữa manifest và AWB. Dưới đây là so sánh ngắn:
| Tiêu chí | Manifest | AWB |
|---|---|---|
| Nội dung | Danh sách tổng | Thông tin chi tiết 1 lô hàng |
| Số lượng | Một bản cho nhiều lô | Một bản cho từng lô |
| Người phát hành | Hãng bay | Hãng bay hoặc forwarder |
| Mục đích | Quản lý, khai báo tổng hợp | Giao nhận, hợp đồng vận chuyển |
| Gửi cho | Hải quan, sân bay | Người gửi, người nhận |
Kết luận
Manifest là chứng từ bắt buộc. Nó giúp vận tải hàng không an toàn và minh bạch. Trong logistics, manifest đảm bảo kiểm soát hiệu quả. Việc hiểu đúng manifest giúp tránh rủi ro. Đồng thời hỗ trợ thông quan nhanh chóng. Các doanh nghiệp cần chú trọng khâu này. Cả về quy trình lẫn kỹ thuật số hóa.
Trong tương lai, manifest sẽ hoàn toàn điện tử. Do đó, sự chuẩn hóa và cập nhật công nghệ là điều cần thiết. Người làm logistics cần thành thạo về manifest. Đó là yếu tố không thể thiếu trong chuỗi cung ứng hiện đại.
Xem thêm:
