Tin tức

Gia tăng các vụ việc tàu bay bị chiếu đèn laser, va chạm chim

1. Bức tranh tổng quan về an toàn hàng không Việt Nam năm 2025

Trong 8 tháng đầu năm 2025, ngành hàng không Việt Nam tiếp tục duy trì được mức độ an toàn cao. Khi không xảy ra tai nạn hàng không mức A (tai nạn nghiêm trọng).

Theo thống kê của Cục Hàng không, tính đến ngày 15/8/2025. Số lượng tàu bay đăng ký quốc tịch Việt Nam là 228 chiếc, tăng 7 chiếc so với cuối năm 2024. Và tăng 15 chiếc so với cùng kỳ năm trước. Điều này cho thấy quy mô đội tàu bay của Việt Nam tiếp tục mở rộng.

Tuy nhiên, bên cạnh những tín hiệu tích cực. Báo cáo cho thấy trong giai đoạn từ 16/12/2024 đến 15/8/2025, tuy không có tai nạn mức A. Nhưng đã ghi nhận 1 sự cố nghiêm trọng (mức B). Ngoài ra, các sự cố uy hiếp an toàn mức D. Lại có xu hướng tăng hơn 27%, với 42 vụ được ghi nhận.

Cụ thể:

  • 20 sự cố liên quan đến hỏng hóc kỹ thuật tàu bay.

  • 18 sự cố xuất phát từ yếu tố con người.

  • Phần còn lại do tác động của thời tiết và yếu tố ngoại cảnh.

Ngoài ra, những vụ việc liên quan đến khai thác cảng hàng không cũng tăng mạnh. 73 vụ trong 8 tháng, phản ánh áp lực lớn trong quản lý hạ tầng khi mật độ khai thác ngày càng cao.

Đặc biệt đáng chú ý là:

  • 69 vụ va chạm chim trong khu bay.

  • 36 vụ tàu bay bị chiếu đèn laser.

  • 8 vụ va chạm giữa phương tiện, trang thiết bị và con người trong sân bay.

  • 4 sự cố do vật thể bay lạ (UFO/Drone) ảnh hưởng đến hoạt động bay.

  • 10 vụ nhân viên vi phạm quy định an toàn.

Việt Nam vẫn đối diện với nhiều nguy cơ tiềm ẩn. Đòi hỏi các biện pháp phòng ngừa, kiểm soát và ứng phó quyết liệt hơn.

Số lượng tàu bay đăng ký quốc tịch Việt Nam đã tăng so với cùng kỳ năm trước

2. Nguy cơ từ chiếu đèn laser vào tàu bay – hiểm họa mới nổi

Trong số các mối nguy mới, chiếu tia laser vào tàu bay đang là vấn đề nóng. Năm 2025, đã ghi nhận 36 vụ việc. Tăng mạnh so với cùng kỳ 2024.

2.1. Bản chất nguy hiểm của tia laser đối với tàu bay

  • Khi máy bay đang cất/hạ cánh, phi công phải tập trung cao độ để điều khiển tàu bay ở độ cao thấp. Tốc độ thay đổi nhanh, nếu bị ánh sáng laser chiếu thẳng vào buồng lái. Phi công có thể bị lóa mắt, mất tầm nhìn trong vài giây đến vài phút.

  • Trong trường hợp xấu, sự cố có thể dẫn đến mất khả năng điều khiển trong thời khắc then chốt. Gây nguy cơ tai nạn thảm khốc.

  • Nhiều nghiên cứu quốc tế đã chỉ ra rằng tia laser công suất cao. Có thể gây tổn thương võng mạc vĩnh viễn. Ảnh hưởng đến thị lực phi công.

Phi công bị chiếu đèn laser

2.2. Nguyên nhân gia tăng tại Việt Nam

  • Việc sử dụng các thiết bị laser công suất lớn trong dân dụng (trang trí, sự kiện, giải trí) ngày càng phổ biến. Nhưng thiếu kiểm soát.

  • Ý thức của một số cá nhân còn kém. Coi hành vi chiếu laser như một trò đùa mà không lường hết hậu quả.

  • Công tác quản lý, xử lý vi phạm chưa thực sự nghiêm khắc. Nên chưa đủ sức răn đe.

2.3. Thực trạng quốc tế và kinh nghiệm ứng phó

Tại Mỹ, Cơ quan Hàng không Liên bang (FAA) thống kê hơn 9.000 vụ chiếu laser vào máy bay mỗi năm. Hành vi này được coi là tội phạm liên bang. Có thể bị phạt tới 250.000 USD và 5 năm tù giam.
>Nhiều quốc gia châu Âu cũng ban hành lệnh cấm bán. Cấm mang theo laser công suất cao gần khu vực sân bay.

Điều này cho thấy Việt Nam cần sớm xây dựng hành lang pháp lý mạnh mẽ hơn. Quy định cụ thể về quản lý, sử dụng laser và xử phạt nghiêm minh.

3. Va chạm chim trong khu bay – hiểm họa chưa thể khắc phục triệt để

Trong 8 tháng đầu năm 2025, các cảng hàng không Việt Nam ghi nhận 69 vụ va chạm chim. Tăng cao so với năm 2024.

Máy bay va chạm chim

3.1. Vì sao chim gây nguy hiểm cho tàu bay?

  • Khi va chạm với động cơ phản lực. Chim có thể bị hút vào và gây hỏng hóc cánh quạt, dừng động cơ đột ngột.

  • Trường hợp chim va vào kính buồng lái hay cánh tà. Cũng có thể dẫn đến mất kiểm soát hoặc hư hại nghiêm trọng.

  • Một số vụ tai nạn hàng không nổi tiếng trên thế giới. Như chuyến bay US Airways 1549 phải hạ cánh khẩn xuống sông Hudson năm 2009. Là minh chứng điển hình cho nguy cơ từ chim.

3.2. Nguyên nhân gia tăng tại Việt Nam

  • Đặc điểm địa lý: Nhiều sân bay Việt Nam nằm gần sông, hồ, ruộng đồng. Nơi chim thường kiếm ăn và trú ngụ.

  • Tốc độ đô thị hóa khiến môi trường sống của chim bị thu hẹp. Dẫn đến tình trạng chúng bay lạc đàn vào khu vực sân bay.

  • Quản lý sân bay: Việc kiểm soát chim còn hạn chế. Chủ yếu dựa vào các biện pháp truyền thống như phát loa, bắn pháo âm thanh, nhưng hiệu quả chưa cao.

3.3. Biện pháp phòng ngừa quốc tế

Các sân bay hiện đại thường áp dụng:

  • Radar phát hiện chim để cảnh báo cho tổ lái.

  • Hệ thống âm thanh siêu âm xua đuổi chim.

  • Sử dụng chim săn mồi huấn luyện (chim ưng, đại bàng). Để tạo hiệu ứng tự nhiên xua đuổi chim nhỏ.

  • Kiểm soát môi trường quanh sân bay, hạn chế bãi rác, ao hồ thu hút chim.

Việt Nam hoàn toàn có thể học hỏi, áp dụng công nghệ và kinh nghiệm quốc tế để giảm thiểu tình trạng này.

4. Các sự cố gia tăng khác uy hiếp an toàn hàng không

Ngoài laser và chim, báo cáo cũng ghi nhận nhiều loại sự cố khác:

  • Va chạm phương tiện, thiết bị trong sân bay: 8 vụ, cho thấy áp lực hạ tầng và quản lý mặt đất.

  • Sự cố do vật thể bay lạ (UAV/drone): 4 vụ. Với sự phổ biến của drone dân dụng, nguy cơ máy bay dân sự va chạm UAV là rất đáng lo ngại.

  • Vi phạm quy định an toàn của nhân viên: 10 vụ, phản ánh nhu cầu siết chặt đào tạo và giám sát nhân lực.

5. Biện pháp ứng phó và định hướng của Cục Hàng không Việt Nam

Để ứng phó với thách thức, Cục Hàng không Việt Nam đã và đang triển khai loạt giải pháp:

5.1. Tăng cường giám sát và kiểm tra

  • Triển khai chương trình giám sát an toàn 2025. Đối với người khai thác tàu bay, tổ chức bảo dưỡng, cơ sở huấn luyện.

  • Tăng cường kiểm tra đột xuất trong các giai đoạn cao điểm nghỉ lễ, Tết tại các cảng hàng không lớn như Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng.

5.2. Nâng cao quản lý hạ tầng sân bay

  • Kiểm tra, bảo trì định kỳ đường cất hạ cánh, đường lăn, sân đỗ, kịp thời phát hiện hư hỏng, vật thể lạ.

  • Xây dựng cơ chế kiểm soát hoạt động chim tại khu bay, cung cấp thông tin kịp thời cho tổ lái.

5.3. Quản lý rủi ro gia tăng từ con người và công nghệ

  • Rà soát, hoàn thiện quy trình giảm nguy cơ nhầm lẫn chuyến bay có tên gọi gần giống.

  • Siết chặt đào tạo, kiểm tra nhân viên hàng không, đặc biệt là nhóm làm việc trực tiếp với an toàn bay.

5.4. Xử lý laser và UAV

  • Đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao ý thức người dân về tác hại của chiếu laser.

  • Phối hợp với công an, chính quyền địa phương để ngăn chặn, xử phạt nghiêm minh hành vi chiếu laser vào tàu bay.

  • Xây dựng hành lang pháp lý quản lý UAV, quy hoạch vùng cấm bay, hạn chế bay gần sân bay.

6. Kết luận

Ngành hàng không Việt Nam năm 2025 đã có bước tiến quan trọng khi tiếp tục duy trì mức độ an toàn cao. Không để xảy ra tai nạn nghiêm trọng. Tuy nhiên, việc gia tăng các sự cố uy hiếp an toàn như va chạm chim, chiếu đèn laser, UAV xâm nhập. Là lời cảnh báo mạnh mẽ rằng công tác an toàn bay vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Để đối phó sự gia tăng này, cần một chiến lược toàn diện: siết chặt quản lý pháp lý, áp dụng công nghệ hiện đại, nâng cao ý thức cộng đồng, và đầu tư cho hạ tầng – nhân lực hàng không.

Chỉ khi đó, hàng không Việt Nam mới có thể vừa phát triển nhanh về quy mô. Vừa đảm bảo an toàn tuyệt đối – yếu tố then chốt giữ vững niềm tin của hành khách và uy tín quốc gia trên bầu trời quốc tế.

XEM THÊM:
Máy bay SJ-100 Nga “hoàn toàn nội địa” đầu tiên đã cất cánh

Hãy liên hệ ngay với chúng tôi Air Asia Cargo để được hỗ trợ!

team_giang

Published by
team_giang