ACV rót hơn 18.700 tỷ đồng vào sân bay Long Thành: Động lực mới cho hạ tầng hàng không Việt Nam
Việc giao Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) tiếp tục đảm nhiệm vai trò chủ đầu tư giai đoạn II của Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành đang được xem là hướng đi hợp lý, bảo đảm tính liên tục, tối ưu nguồn lực và phù hợp với chiến lược phát triển sân bay cửa ngõ quốc gia trong tương lai. Giai đoạn II bao gồm hai hạng mục trọng điểm: đường cất hạ cánh số 3 cùng hệ thống công trình phụ trợ, và nhà ga hành khách T2 trị giá khoảng 93.000 tỷ đồng.
Giai đoạn I của sân bay Long Thành đang bước vào thời điểm chạy nước rút với deadline hoàn thành cơ bản phần xây dựng vào ngày 19/12/2025. Mặc dù dồn toàn lực cho mục tiêu này, ACV đồng thời phải tính toán cho giai đoạn II – một bước đi mang ý nghĩa chiến lược, bởi công suất 25 triệu khách/năm của giai đoạn I được dự báo sẽ nhanh chóng bị “lấp đầy” ngay sau khi đi vào khai thác.
Theo đánh giá thị trường, hàng không Việt Nam đang tăng trưởng ở mức rất cao, khoảng 15%/năm, đưa nước ta trở thành một trong những thị trường năng động nhất khu vực Đông Nam Á. Chỉ tính riêng năm 2025, sân bay Tân Sơn Nhất dự kiến đạt 42 triệu lượt khách, vượt xa công suất thiết kế và tạo ra áp lực chuyển tải lớn sang Long Thành.
Với phương án phân bổ lại hoạt động khi Long Thành đi vào khai thác – chuyển 80% khách quốc tế và 10% khách nội địa của Tân Sơn Nhất – sân bay Long Thành sẽ đón khoảng 17–18 triệu khách/năm ngay từ thời điểm mở cửa. Điều này đồng nghĩa chỉ sau 2–3 năm vận hành, công suất 25 triệu lượt/năm của giai đoạn I sẽ nhanh chóng bị vượt ngưỡng.
Do đó, việc triển khai giai đoạn II càng sớm càng tốt trở thành yêu cầu cấp bách, nhằm tránh tình trạng quá tải lặp lại như nhiều sân bay hiện hữu.
Tại Thông báo số 420-TB/VPTW ngày 17/11/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo rõ ràng: “Chuẩn bị triển khai sớm giai đoạn II đầu tư thêm đường cất hạ cánh và nhà ga thứ 2” để sớm nâng công suất lên 50 triệu khách/năm và 1,5 triệu tấn hàng hóa/năm.
Khuyến nghị này cũng phù hợp với thông lệ quốc tế, trong đó IATA đề xuất mô hình “one airport – one operator” đối với những sân bay cửa ngõ lớn. Với tỷ lệ vốn Nhà nước sở hữu tại ACV lên đến 95,4%, việc chọn ACV làm chủ đầu tư giúp bảo đảm quyền kiểm soát và lợi ích quốc gia trong vận hành sân bay chiến lược.
Kinh nghiệm thực chiến tại giai đoạn I: ACV đã tích lũy đầy đủ bài học, hiểu rõ hiện trạng, quy trình, công nghệ và nhà thầu.
Tính liên tục trong triển khai: Nếu thay đổi chủ đầu tư, thời gian thẩm định – bố trí vốn – thiết kế – bàn giao sẽ bị kéo dài, làm đứt gãy mạch triển khai.
Tối ưu nguồn lực nhân sự và thiết bị: Sử dụng lại hệ thống máy móc, thiết bị, nhân lực đang thi công giai đoạn I trong giai đoạn chuyển tiếp mùa khô 2025–2026.
Hạn chế tối đa ảnh hưởng tới hoạt động khai thác của giai đoạn I: Nếu chậm triển khai, quá trình xây dựng trong giai đoạn sân bay đã khai thác sẽ tạo ra xung đột lớn về an toàn, điều hành bay và giao thông mặt đất.
Một yếu tố quan trọng không kém là ACV chính là đơn vị khai thác sân bay Long Thành sau khi đưa vào hoạt động, vì vậy việc họ tiếp tục đầu tư giai đoạn II sẽ bảo đảm hệ thống hạ tầng được thiết kế theo một mô hình thống nhất, đồng bộ và có tầm nhìn dài hạn.
Đến thời điểm cuối năm 2025, ACV đang gấp rút triển khai đồng loạt tại toàn công trường Long Thành giai đoạn I để kịp:
Hoàn thành phần xây dựng ngày 19/12/2025
Khai thác thương mại nửa đầu năm 2026
Ngoài nhà ga hành khách T1 và đường băng số 1, đường cất hạ cánh số 2 – được Chính phủ giao bổ sung cho ACV làm chủ đầu tư từ tháng 3/2025 – cũng đã được khởi công từ tháng 6/2025, dự kiến đưa vào khai thác từ tháng 6/2026.
Như vậy, ngay khi giai đoạn I hoàn tất, toàn bộ hệ thống nhà thầu, thiết bị và nhân công. Đang hoạt động hiệu quả tại công trường có thể chuyển sang giai đoạn II mà không bị gián đoạn. Giúp tiết kiệm đáng kể thời gian và chi phí.
Khi giai đoạn I đi vào hoạt động từ năm 2026, lưu lượng khai thác tại sân bay Long Thành sẽ liên tục tăng. Kéo theo rủi ro gián đoạn nếu thi công thêm các hạng mục lớn trong khu vực gần đường băng đang khai thác.
Việc xây dựng đường cất hạ cánh số 3 ngay lập tức trong mùa khô 2025–2026 sẽ mang lại nhiều lợi ích:
Giảm tối đa xung đột giữa thi công và khai thác bay.
Tránh các biện pháp hạn chế vùng an toàn bay, vốn có thể làm giảm hiệu suất hoạt động sân bay.
Tối ưu chi phí do hệ thống nhà thầu, máy móc đã sẵn sàng và còn đang ở công trường.
Nâng cao năng lực khai thác ngay từ những năm đầu, đặt nền tảng để mở rộng nhà ga T2.
Theo tính toán, 14.000 tỷ đồng cho đường băng số 3. Và công trình phụ trợ là khoản đầu tư hoàn toàn nằm trong khả năng tài chính của ACV. Không sử dụng bảo lãnh Chính phủ.
Giai đoạn II gồm hai cấu phần chính:
Tổng mức đầu tư: ~13.000 tỷ đồng
Do nhà thầu trong nước thi công toàn bộ
Vốn sử dụng: từ lợi nhuận sau thuế 2024 – 2025 & tăng vốn điều lệ
Tổng mức đầu tư: ~80.000 tỷ đồng
Có sự tham gia của các nhà thầu quốc tế trong thiết kế, thi công một số hạng mục
Nguồn vốn huy động:
10.000 tỷ đồng/năm vốn tự tích lũy của ACV giai đoạn 2026-2030
Vốn vay thương mại, với sự tham gia của các ngân hàng nhà nước và tư nhân. Có thể đáp ứng đến 70% nhu cầu vốn vay
ACV khẳng định khả năng huy động vốn hoàn toàn khả thi. Dựa trên đà tăng trưởng mạnh của ngành hàng không Việt Nam. Vốn luôn cao hơn GDP quốc gia từ 1,2 – 1,5 lần.
Với tỷ lệ sở hữu Nhà nước tại ACV lên tới 95,4%. Việc giao ACV đầu tư giai đoạn II mang lại nhiều lợi ích:
Lợi nhuận dự án sẽ quay trở lại ngân sách dưới dạng cổ tức Nhà nước
Tạo nguồn lực tái đầu tư vào các sân bay hiện hữu. Nhiều trong số đó đang cần cải tạo khẩn cấp
Bảo đảm quyền kiểm soát của Nhà nước tại sân bay cửa ngõ lớn nhất Việt Nam trong tương lai
Duy trì tính ổn định, thống nhất trong vận hành, khai thác và điều phối đa ngành tại sân bay
Đặc biệt, sân bay Long Thành khi vận hành đầy đủ cả hai giai đoạn sẽ trở thành trung tâm trung chuyển quốc tế lớn của khu vực. Đóng vai trò động lực tăng trưởng kinh tế – logistics – hàng không toàn quốc.
Trong bối cảnh sân bay Long Thành là dự án hạ tầng trọng điểm quốc gia. Mang tầm vóc khu vực, thì việc chọn chủ đầu tư cho giai đoạn II không chỉ là câu chuyện kỹ thuật. Mà là bài toán chiến lược.
ACV – với vai trò, kinh nghiệm, năng lực tài chính và quyền sở hữu Nhà nước. Được xem là lựa chọn hợp lý nhất để bảo đảm:
Đồng bộ dự án
Tối ưu nguồn lực
Đảm bảo tiến độ
Tăng hiệu quả đầu tư
Giữ vững lợi ích quốc gia
Giai đoạn II của Long Thành không chỉ để “mở rộng thêm”. Mà chính là chìa khóa giúp Việt Nam hình thành một cảng hàng không cửa ngõ đúng nghĩa. Đủ sức cạnh tranh với các hub lớn như Changi, Suvarnabhumi hay KLIA.
XEM THÊM
HIỂU RÕ CƠ CHẾ PHÂN LUỒNG HẢI QUAN: TỪ LUỒNG XANH ĐẾN LUỒNG ĐỎ