Chiếc Boeing bị bỏ rơi 18 năm tại Nội Bài và hành trình “hồi sinh” thành giáo cụ đào tạo hàng không
Một chiếc máy bay Boeing B727-200 bị bỏ lại tại sân bay Nội Bài từ năm 2007. Chủ sở hữu là hãng hàng không Royal Khmer Airlines (Campuchia). Sau khi hạ cánh vào ngày 1/5/2007, máy bay không được sử dụng tiếp.
Từ đó, nó nằm im trong sân bay suốt gần 18 năm. Năm 2008, Campuchia xóa đăng ký máy bay này. Hãng hàng không cũng không có phản hồi nào về việc xử lý tài sản.
Năm 2014, phía Campuchia chính thức đồng ý để Việt Nam toàn quyền xử lý. Bộ Giao thông Vận tải giao Cục Hàng không Việt Nam phối hợp các đơn vị liên quan thực hiện theo luật.
Sau khi đánh giá tình trạng máy bay, Cục Hàng không kết luận: máy bay đã xuống cấp nghiêm trọng. Được sản xuất từ năm 1975, chiếc Boeing này đã quá cũ, không đáp ứng tiêu chuẩn an toàn bay.
Các bộ phận bên trong hỏng hóc nặng. Thân máy bay bị ăn mòn. Hệ thống điện và điều khiển không còn hoạt động. Vì vậy, phương án phục hồi để bay không thể thực hiện.
Ngay cả khi sửa chữa, chi phí sẽ rất lớn. Tuy nhiên, máy bay vẫn không đủ điều kiện pháp lý để khai thác trở lại. Đây là lý do khiến máy bay bị “đắp chiếu” suốt nhiều năm.
Để xử lý tài sản, Cục Hàng không từng tổ chức thẩm định giá. Công ty VNG Việt Nam định giá máy bay khoảng 1,76 tỷ đồng. Sau đó, một cuộc đấu giá được lên kế hoạch.
Tuy nhiên, không có đơn vị nào đăng ký tham gia. Máy bay bị đánh giá là không có giá trị sử dụng thực tế. Chi phí tháo dỡ và vận chuyển quá cao, gây trở ngại cho người mua.
Một số tổ chức đề xuất trao đổi thiết bị hoặc đổi bằng dịch vụ kỹ thuật. Tuy nhiên, đây là tài sản công nên phải tuân thủ quy định pháp luật. Việc xử lý theo hướng “trao đổi” là không phù hợp.
Trước bế tắc, Bộ Xây dựng đề xuất một giải pháp mới. Theo đó, máy bay sẽ được giao cho Học viện Hàng không Việt Nam. Đơn vị này sẽ sử dụng máy bay làm giáo cụ phục vụ đào tạo.
Học viện cam kết không dùng ngân sách nhà nước. Toàn bộ chi phí tháo dỡ, vận chuyển và lắp đặt do đơn vị tự chi trả. Mức chi phí dự kiến từ 8,7 đến 9,7 tỷ đồng.
Nếu mua mô hình tương tự từ nước ngoài, chi phí có thể lên đến hàng trăm tỷ đồng. Vì thế, phương án tái sử dụng chiếc máy bay cũ giúp tiết kiệm rất lớn.
Chiếc Boeing sẽ được dùng trong các chương trình đào tạo kỹ thuật hàng không. Sinh viên có thể học về cấu trúc máy bay, động cơ, hệ thống điện, buồng lái và cả quy trình vận hành.
Máy bay cũng sẽ hỗ trợ đào tạo tiếp viên, nhân viên an ninh hàng không và kiểm soát không lưu. Học viện sẽ thiết kế bài học thực hành dựa trên mô hình thật này.
Thay vì học qua hình ảnh hoặc phần mềm mô phỏng, sinh viên được tiếp xúc trực tiếp với máy bay thật. Điều này giúp nâng cao kỹ năng thực tiễn và hiểu biết chuyên môn.
Tại Mỹ, nhiều trường đại học và học viện kỹ thuật cũng làm điều tương tự. Các dòng máy bay cũ như Boeing 727 thường được các hãng tặng cho trường đào tạo kỹ sư hàng không.
Máy bay tuy không còn bay được nhưng vẫn là công cụ học tập quý giá. Sinh viên có thể quan sát chi tiết cấu trúc và các hệ thống kỹ thuật của máy bay.
Một số trường còn sử dụng máy bay để mô phỏng tình huống khẩn cấp. Đây là cách đào tạo giúp học viên làm quen với công việc thực tế trước khi ra nghề.
Việt Nam học tập mô hình này là bước tiến đáng ghi nhận. Vừa tiết kiệm chi phí, vừa nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực ngành hàng không.
Việc tái sử dụng máy bay cũ không chỉ giúp nâng cao chất lượng đào tạo. Nó còn mang lại nhiều lợi ích khác.
Kinh tế: Không phải bỏ hàng trăm tỷ để nhập mô hình từ nước ngoài.
Giáo dục: Tăng cường khả năng học tập thực tế cho sinh viên.
Môi trường: Hạn chế rác thải công nghiệp, tránh lãng phí tài sản.
Pháp lý: Tuân thủ đúng luật quản lý tài sản công.
Đây là mô hình xử lý tài sản công hiệu quả, sáng tạo và có tính ứng dụng cao. Nếu thành công, có thể áp dụng cho các thiết bị lớn khác như tàu biển, xe quân sự cũ…
Chiếc Boeing B727-200 từng bị bỏ mặc ngoài trời gần 20 năm. Nay, nó có cơ hội trở thành biểu tượng mới trong đào tạo ngành hàng không. Từ một khối sắt bỏ hoang, máy bay sẽ được “hồi sinh” với vai trò mới: hỗ trợ thế hệ kỹ sư, kỹ thuật viên, và tiếp viên tương lai.
Không chỉ có giá trị vật chất, máy bay còn mang ý nghĩa giáo dục và truyền cảm hứng. Nó thể hiện cách xử lý linh hoạt, hiệu quả và sáng tạo trong quản lý tài sản nhà nước.
Câu chuyện về chiếc Boeing bỏ rơi tại Nội Bài là một minh chứng rõ ràng. Nếu biết cách nhìn nhận và xử lý, tài sản tưởng như vô dụng vẫn có thể tạo nên giá trị mới. Phương án chuyển giao cho Học viện Hàng không là bước đi thông minh và đáng học hỏi.
Giải pháp này giúp tiết kiệm ngân sách, nâng cao chất lượng đào tạo, và mở ra hướng đi mới trong việc tận dụng tài sản công. Hy vọng rằng, chiếc máy bay “ngủ quên” suốt gần hai thập kỷ sẽ sớm trở lại với một sứ mệnh hoàn toàn mới – góp phần đào tạo những thế hệ nhân lực chất lượng cao cho ngành hàng không Việt Nam.